زمینه و هدف: در سال‌های اخیر، عوامل کنترل‌کننده بیولوژیک، به منظور کاهش بیماری‌های قارچی در انسان مورد استفاده قرار می‌گیرند که در این میان می‌توان به باکتری‌های غیر پاتوژن از جمله باسیلوس سوبتیلیس به علت توانایی بالقوه در تولید ترکیبات مهارکننده قارچ‌ها اشاره کرد. هدف از این مطالعه ارزیابی فعالیت ضد قارچی از فیلترای باسیلوس سوبتیلیس در برابر قارچ‌های بیماری‌زاست.

مواد و روش‌ها: تعداد پنجاه نمونه خاک زراعی از مناطق مختلف استان تهران جمع‌آوری شد و برای جدا‌سازی باسیلوس سوبتیلیس به روی محیط کشت GYA کشت داده شد. باکتری‌های جدا شده به منظور توانایی مهار رشد قارچ‌ها در محیط کشت GYA و با استفاده از آزمون کشت متقابل و به صورت چشمی ارزیابی شدند سپس از فیلترای کشت باکتری که بیشترین فعالیت آنتاگونیستی را در مقابل قارچ‌ها نشان داده بود رقت‌های سریالی تهیه شد و فعالیت آنتاگونیستی آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS آنالیز گردید.

یافته‌ها: در مجموع از 50 نمونه خاک جمع‌آوری شده 38 نمونه حاوی باسیلوس سوبتیلیس بود که فیلترای کشت آن قادر به مهار رشد بیش از 50 درصدی قارچ‌های مورد نظر بود. نتایج نشان داد که اختلاف معنادار آماری میان مقدار مهار رشد حاصل از قارچ در مقایسه با گروه کنترل وجود دارد (05/0>p).

نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد باکتری باسیلوس سوبتیلیس با تولید ترکیبات ضد قارچی، می‌تواند ابزار مناسبی برای کنترل زیستی قارچ‌ها در طبیعت باشد.